Boskalis: inspelen op toenemende complexiteit
De Dredging-divisie van Boskalis heeft voor de nabije toekomst stevige projectmanagers nodig, zwaargewichten die complexe projecten in een internationale setting kunnen leiden. In co-creatie met TSM Business School werd het Boskalis Professional Project Program opgezet om potentials zich versneld te laten ontwikkelen.
André van der Wiel, Director Operations Dredging, en Lodewijk Wijngaard, HR Director Dredging, begeleidden het programma vanuit Boskalis; Annette Meulmeester was er namens TSM als programmamanager en leiderschapsdocent intensief bij betrokken. Lodewijk Wijngaard: “Bij de afsluitende presentaties zag ik echt collega’s die een enorme ontwikkeling hadden doorgemaakt en veranderd waren.”
Dit artikel is geschreven door Jérôme Gommers (Weltertale) in opdracht van TSM Business School.
Koninklijke Boskalis Westminster NV behoort tot de grootste baggerbedrijven ter wereld. De onderneming heeft een lange historie en was in het verleden betrokken bij de Zuiderzeewerken en de Deltawerken, maar is daarnaast al decennialang wereldwijd actief. Binnen Boskalis is de Dredging-divisie verantwoordelijk voor het eigenlijke baggerwerk, voor de aanleg van havens, waterwegen, eilanden en kust- en rivierverdedigingswerken.
Grote internationale projecten waar Boskalis aan meewerkt of recentelijk heeft meegewerkt zijn o.a. de aanleg van het nieuwe vliegveld bij Manilla, het havenontwikkelingsproject Tuas Terminal in Singapore en een Building with Nature-project tegen kusterosie in centraal-Java. Mede door de klimaatverandering en de dreigende (of actuele) stijging van de zeewaterspiegel zal de markt voor baggerbedrijven de komende jaren naar verwachting flink in omvang toenemen.
De projecten waar Boskalis bij betrokken is, zijn de afgelopen jaren complexer geworden en die complexiteit zal nog verder toenemen. André van der Wiel: “De markt voor baggeraars is snel aan het veranderen. De concurrentie wordt scherper, en daarnaast worden de projecten zelf ook complexer door de steeds veranderende eisen die eraan gesteld worden. Dat kunnen eisen zijn met betrekking tot natuurbehoud bij kustverdedigingswerken, de restrictie om alleen gebruik te maken van biobrandstof in de baggerunits of in het buitenland met lokale aannemers samen te werken.”
Meer dan baggeren
Een andere belangrijke ontwikkeling is dat Boskalis bij steeds meer projecten main contractor wil zijn. Voor de main contractor is de verantwoordelijkheid groter en het takenpakket uitgebreider, wat de complexiteit en onvoorspelbaarheid van de projecten verder vergroot. André van der Wiel: “We zijn nu main contractor voor de aanleg van het nieuwe vliegveld van Manilla in de Filipijnen. Daar zijn op de piek circa 1300 medewerkers en plaatselijke ondernemers bij betrokken. Het vliegveld moet aan een heel scala van milieu- en veiligheidseisen voldoen met betrekking tot aardbevingen, tyfoons en de zeespiegelstijging. Vroeger waren we, zou je kunnen zeggen, vooral gericht op de schepen en de innovatie ervan; die zijn nog steeds cruciaal, maar bij dit soort projecten komt veel meer kijken.”
“Ook de sociale media hebben de nationale en internationale projecten veranderd,” voegt André toe. “Nieuws verspreidt zich tegenwoordig razendsnel via de nieuwe media. Wij horen, zeker als we in het buitenland zitten, soms eerder over ontwikkelingen via de media dan via ons eigen bedrijf. Ook daar moet je op inspelen en reageren. Het is, kort gezegd, inmiddels veel meer dan baggeren alleen wat we doen.”
De toegenomen complexiteit stelt aan de projectmanagers van Boskalis hoge eisen. In co-creatie met TSM Business School is het Boskalis Professional Project Program opgezet met als doel getalenteerde project engineers zich versneld te laten ontwikkelen tot volwaardige projectmanagers. Lodewijk Wijngaard: “Om aankomende projectmanagers voor te bereiden op de complexe en steeds veranderende omstandigheden en eisen waarmee ze te maken krijgen, kun je niet alleen toe met ‘inhoudelijke’ modules zoals projectmanagement, finance en contract management. Het gaat niet louter om kennis, maar in belangrijke mate om vaardigheden, attitude en leiderschap.”
Meer weten over InCompany?
Ook geïnteresseerd in een ontwikkeltraject dat jouw organisatie verder kan brengen? Neem dan contact op met onze programma ontwerpers.
Eigenaars
De keuze om het Professional Project Program in samenwerking met TSM vorm te geven komt voort uit eerdere samenwerking, maar vooral, benadrukt Lodewijk Wijngaard “omdat TSM veel aandacht heeft voor persoonlijke leiderschapsontwikkeling, wat cruciaal is gezien de vraag waarmee we bij hen kwamen. De dynamische omgevingen waarin wij werken kun je zoals ik al eerder aangaf niet meer alleen beheersen met cijfermatige en technische controle, we kunnen niet meer terugvallen op hoe we het altijd hebben gedaan. We moeten ander leiderschap ontwikkelen. Boskalis leverde in het programma de input voor een aantal vakinhoudelijke modules, vanuit TSM kwamen de programmaonderdelen gericht op leiderschap, complexiteitsdenken, teamontwikkeling en veranderen. Daarbij werd actief gewerkt aan het creëren van een open houding en een gezamenlijke bereidheid om te leren.”
Die houding van openheid en bereidheid om te leren kwam ook terug in de vormgeving en ontwikkeling van het programma zelf. André van der Wiel: “Waar ik heel tevreden over ben, is dat het programma werkelijk in co-creatie met TSM is vormgegeven. Je moet bereid zijn en de tijd nemen om onderdelen steeds bij te stellen, afhankelijk van de vragen die ontstaan. Het gaat niet om een kant-en-klaar programma. Het traject moet afgesteld worden op de specifieke groep en de specifieke vraag van Boskalis. De samenwerking met TSM was op dat vlak zeer goed: steeds opnieuw hebben we gekeken waar inhoud en programma bijgesteld konden worden voor een optimaal resultaat.”
Hoewel de groep deelnemers redelijk homogeen was, qua leeftijd, achtergrond en niveau, heeft elke deelnemer een ander profiel. Aan het begin van het programma heeft TSM assessmenttests afgenomen, waarin de mogelijkheden en uitdagingen van de deelnemers en de ontwikkelruimte van hun competenties werden bepaald, binnen de Boskalis-context. Lodewijk Wijngaard: “Het gaat erom dat de deelnemers zelf mede bepalen en voor ogen krijgen wat hun kracht is en wat verbeterd kan worden, zodat ze echt eigenaar worden van hun ontwikkeltraject.”
Leergroep
Die ontwikkeltrajecten worden niet afzonderlijk doorlopen of gerealiseerd. De vorming van een actieve, vruchtbare en veilige leergroep is essentieel voor de effectiviteit van het programma, benadrukt Lodewijk Wijngaard. “Binnen die leergroep kunnen de deelnemers experimenteren met leiderschapsstijlen en direct in de praktijk oefenen wat ze zich, samen met hun mentor, en in overleg met de docenten, ten doel hebben gesteld. De interpersoonlijke dynamiek is heel belangrijk. De groep van Boskalis was behoorlijk hecht, niet alleen omdat de deelnemers op elkaar leken, maar ook omdat ze samen zo’n leertraject doorlopen, ups-and-downs en inzichten en ervaringen met elkaar delen.”
Paardencoaching
In het programma is veel ruimte gemaakt voor ervaringsgericht leren. Zo hebben de deelnemers elkaar en zichzelf beter leren kennen tijdens uitdagende outdooroefeningen, waaronder gevechtskunst, yoga en paardencoaching. Doel van deze onderdelen is om deelnemers anders, buiten de voor hen bekende context, naar zichzelf en hun functioneren in een groep te laten kijken. Lodewijk Wijngaard: “Die outdooractiviteiten plaatsen de deelnemers in een heel ander speelveld, waarbij ze opdrachten moeten vervullen buiten hun comfortzone, bijvoorbeeld met een onvolledige kaart een route bepalen in de Ardennen. Daarbij komen groepsdynamische processen en disfunctionele patronen in je team naar boven.
Hoe reageer je daarop, welke positie neem je in, hoe ga je om met tegenslagen? En: wat maakt een team effectief?” Een bijzondere activiteit voor veel deelnemers was de paardencoaching. Annette Meulmeester: “Paarden zijn bijzonder sensitief en leven helemaal in het hier en nu. Alles wat je doet, heeft direct effect. Dat was voor verschillende deelnemers een eyeopener, want je leert hoe je ‘leidt’ en krijgt direct terug hoe het paard reageert op de energie die jij uitstraalt. Dat kan belangrijke inzichten opleveren en geeft vaak heel directe, en soms ontroerende, feedback op je eigen gedrag en leiderschapsstijl.”
Impact
Boskalis kijkt met grote tevredenheid terug op het programma. Lodewijk Wijngaard: “Bij de afsluitende presentaties zag ik collega’s die een enorme leiderschapsontwikkeling hadden doorgemaakt en veranderd waren. Die inhoudelijk en persoonlijk enorm waren doorgegroeid: ze stónden er, durfden zich duidelijk uit te spreken en hun ideeën, compleet met hun onzekerheden, te delen. Het eindresultaat is dat een aantal deelnemers een of twee functies omhoog is gegaan of dat binnen afzienbare tijd zal doen. En velen van hen hebben een belangrijke stap naar volwaardig projectmanagement gezet.”
André van der Wiel: “Ook bij de directie van Boskalis is er veel enthousiasme over de resultaten van het programma. Dat betekent niet dat we er al zijn, maar we willen deze manier van ontwikkelen doorzetten. We overwegen dat ook voor andere managementlagen op te zetten, om het lerend vermogen van Boskalis te blijven stimuleren.”