Afscheidsinterview Pim Paffen: van Management Development naar Leiderschap.

Op 14 september jongstleden gaf docent Leiderschapsontwikkeling Pim Paffen zijn laatste college voor TSM Business School. Pim is 30 jaar verbonden geweest aan TSM en was de grondlegger van de ‘personal development line’ binnen TSM. Vele MBA – en incompany deelnemers hebben zich door hem laten inspireren. We vroegen Pim Paffen hoe hij terugkijkt op zijn werkzaamheden voor TSM.

Je bent 30 jaar verbonden geweest aan TSM, waarbij je aan de wieg hebt gestaan van de leiderschapsontwikkeling binnen TSM. Hoe kijk je terug op deze periode?
Kort gezegd: ik had het niet willen missen! Ik heb 30 jaar heen en weer gependeld tussen Groningen en Enschede, dat geeft wel aan dat ik TSM en de deelnemers een zeer warm hart toedraag. Tijdens mijn loopbaan bij TSM heb ik veel verschillende dingen gedaan. Aan het begin van mijn loopbaan gaf ik collegereeksen organisatiepsychologie en personeelspsychologie. Via incompany trajecten heb ik veel verschillende bedrijven in Nederland leren kennen. In de Fulltime MBA heb ik allerlei rollen vervuld, van recruiter tot coach en docent. Daar heb ik ook kennis gemaakt met internationale studenten.

Mijn eigen ontwikkeling en academische interesse liepen steeds parallel met de ontwikkeling van TSM. Mijn academische hart ligt bij hoe managers zich ontwikkelen. Dit sluit goed aan bij de MBA. Het gaat bij de ontwikkeling van managers niet alleen over bedrijfskundige verbreding. Leiderschap is een heel belangrijk aspect.

Welk moment uit je TSM-loopbaan is je het meest bijgebleven?
De fase van bouwen en opbouwen. Bijvoorbeeld het opstarten van de internationale Fulltime MBA. Alles moest ineens in het Engels. We werden in het diepe gegooid. Als recruiter en docent maakte ik kennis met allerlei nationaliteiten en achtergronden. Moslims, christenen en hindoes zaten samen in het klaslokaal. Prachtig, de werelden die je dan binnentreedt. Een geweldige dynamiek bracht dit met zich mee.

Het skills centrum wat er toen was binnen TSM was ook mooi. Samen met de andere docenten bouwden we kennis en vaardigheden op. Dat gaf een sterk gevoel van verbinding tussen de docenten.

30 Jaar is een lange periode. Hoe heeft het thema leiderschap zich ontwikkeld in deze periode, zowel binnen TSM als in de ‘buitenwereld’?
De nadruk op ‘leiderschap’ is echt iets van de laatste 15 jaar. Daarvoor hadden we het vooral over ‘management development’. Medewerkers zijn veranderd. Ze zijn beter opgeleid, doen andere werkzaamheden en hebben andere verwachtingen. Dit vraagt om een ander type leiders. De persoon telt daarbij meer dan de positie. Een van mijn lijfspreuken is “De persoonlijkheid maakt de manager”. Als leider gaat het erom dat je je team optimaal laat performen. Daar is psychologische kennis voor nodig. Het is niet meer de beste vakman die de leider wordt, er zijn andere -meer persoonlijke- capaciteiten nodig.

Wat is op dit moment de belangrijkste ontwikkeling op het gebied van leiderschap?
Studenten nemen het thema leiderschap steeds meer mee in projecten. Het gaat dan vaak over ‘transformationeel leiderschap’. Mensen kunnen bezielen, prikkelen, uitdagen. Bij transformationeel leiderschap is er betrokkenheid bij de medewerker, op persoonlijk vlak en bij zijn loopbaan. Daarnaast is ‘shared leadership’ een belangrijk thema. We zijn allemaal leiders, echter op verschillende onderwerpen en momenten. Iedereen neemt zijn eigen verantwoordelijkheid, afhankelijk van zijn capaciteiten en de situatie. Psychologie is steeds belangrijker geworden in het leiderschap. Een goede leider zorgt ervoor dat zijn team goed gedijt. Hij laat zijn mensen dingen zelf bedenken en uit vrije wil doen, in plaats van ze iets op te leggen.

Hoe zou jij de TSM deelnemer omschrijven?
De deelnemers aan de MBA van TSM zijn ambitieuze mensen, ze willen wat bereiken in hun loopbaan. Ze zijn zeer goed opgeleid en hebben een brede belangstelling. Daarnaast zijn ze zeer communicatief, en dat is ook nodig in het management. Ik zie bij veel huidige deelnemers de potentie om een toppositie te bereiken. Oudere generaties deelnemers nemen nu die topposities in. Mensen kiezen voor TSM vanwege het Personal Development programma. Dat onderscheidt TSM van andere business schools. En het trekt mensen aan die zich er bewust van zijn dat dit de grootste uitdaging is op management vlak. Ik denk dat dat kenmerkend is aan de TSM deelnemer.

Wat wil je de (toekomstige) TSM deelnemers en alumni meegeven?
Op het gebied van leiderschap zou ik deelnemers en alumni willen meegeven dat het er als leider vooral om draait ervoor te zorgen dat je team en je mensen excelleren. Voorwaarden scheppend bezig zijn, de juiste cultuur creëren. Op persoonlijk vlak: blijf je levensgebieden balanceren. Je bent nu gericht op groei en carrière, maar bewaak ook de balans tussen werk en privé. Vergeet je gezin, je familie en je vrienden niet.

Tot slot: nu je stopt met lesgeven bij TSM ontstaat er ruimte in je agenda. Wat ga je doen met deze vrijgekomen tijd?
Mijn laatste seminar voor TSM was op 14 september. Ook op andere plekken ben ik gestopt met lesgeven en ik moet je zeggen, het voelt al goed. Ik ben blij dat ik nu wat meer tijd heb voor andere zaken. Ik ben bijvoorbeeld een boek aan het afronden en er liggen nog meer schrijfproducten op de plank die ik in de toekomst verder uit wil werken. Ik heb ook zes kleinzoons, waar ik graag wat meer tijd mee door zou willen brengen. Naarmate je ouder wordt heb je het gevoel dat de tijd sneller gaat en beperkter wordt. Ik vind het belangrijk om in de tijd die er nog is, samen met mijn vrouw van het leven te genieten. Tot slot zou ik graag meer met mijn handen willen doen. Ik woon in Groningen, maar heb ook een oude boerderij in Limburg die opgeknapt moet worden. Daar is nu eindelijk tijd voor.

Gepubliceerd: 6 november 2017